Brandon Harville and
Last updated:
Farklı İngilizce Aksanları için Kapsamlı İngilizce Rehberi
İngilizce konuşanlar birer robot değildir.
Çok kötü, öyle değil mi?
Eğer hepsi Siri gibi konuşsaydı harika olmaz mıydı?
İngilizce öğrenenleri memnun etmeyecek bir durum da anadili İngilizce olan kişilerin kendilerine özgü konuşma tarzlarının olmasıdır. Dünya üzerinde binlerce farklı İngilizce aksanları, argo sözcük ve telaffuz alışkanlığı bulunuyor—bu durum da tüm bunları anlamayı zorlaştırıyor.
Ama bu o kadar da kötü bir şey değil.
Farklı İngilizce aksanları öğrenmek gerçekten heyecan verici olabilir! Sana sadece iyi bir egzersiz olmakla kalmaz, aynı zamanda dünya çapında konuşurlan İngilizce aksanlarını öğrenirken yeni kültürleri de keşfedersin.
Bu yazıda, kendini alıştırman gereken yedi İngilizce aksanını sana göstereceğiz.
Muhtemelen zaten aşina olduğun iki son derece yaygın İngilizce aksanı ile başlayacağız. Daha sonra ise belki de şimdiye kadar hiç duymamış olduğun diğerlerini keşfedeceğiz.
Dünyada Konuşulan Farklı İngilizce Aksanları Nasıl Anlayacaksın
Kuzey Amerika İngilizcesi-İngiliz İngilizcesi Karşılaştırması
Kuzey Amerika İngilizcesi ABD ve Kanada’da yaşayan kişilerin konuştuğu dildir. Standart İngiliz İngilizcesi İngiltere’de konuşulur. Bunlar ESL kurslarında en sık kullanılan İngilizce yapısıdır.
Elbette her iki aksan da kendi alt kategorilerine sahiptir (örneğin, ABD’nin güney eyaletlerinde konuşulan İngilizce gibi). Ancak, bunların İngilizce öğrenenlerin tanıması gereken bazı nitelikleri bulunmaktadır.
Kuzey Amerika İngilizcesi ile İngiliz İngilizcesi arasındaki en büyük fark ise telaffuz ve yazılıştır.
Yazım farklılıkları:
Söz konusu yazım olduğu zaman, sözcükleri farklı yazan genellikle ABD olmaktadır. Kanada Kuzey Amerika İngilizcesi konuşuyor olsa da genellikle yazım konusunda İngiliz İngilizcesini kullanır.
- Amerikan İngilizcesinde -or ile biten sözcüklerin çoğu İngiliz İngilizcesinde -our ile biter.
color (Amerikan) — colour (İngiliz)
honor (Amerikan) — honour (İngiliz)
- Amerikan İngilizcesinde -ize ile biten sözcüklerin çoğu İngiliz İngilizcesinde -ise ile biter
organize (Amerikan) — organise (İngiliz)
recognize (Amerikan) — recognise (İngiliz)
- Aynı zamanda hem Amerikan hem de İngiliz İngilizcesinde aynı şekilde telaffuz edilen ama farklı yazılan bazı sözcükler bulunur.
ABD’de paran bir checking (vadesiz) hesaba gider. İngiltere’de ise paran bir chequing (vadesiz) hesaba gider.
ABD’de sokaklarda curb (kaldırım taşı) bulunurken İngiltere sokaklarında kerb (kaldırım taşı) bulunur.
ABD’de bir arabanın dört tires (teker) bulunurken İngiltere’de bir arabanın dört tyres (teker) bulunur.
Telaffuz farklılıkları:
İnsanlar İngiliz İngilizcesinden bahsederken aslında Oxford İngilizcesinden (RP) bahsederler.
Oxford İngilizcesi, İngiliz İngilizcesi öğrenirken en sık duyacağın İngiliz aksanıdır. Örneğin BBC News’te sıklıkla kullanılan İngilizcedir. RP’yi anlamak İngiliz ve Amerikan aksanlarını birbirinden ayırt etmene yardımcı olabilir.
İşte Oxford İngilizcesi ile Kuzey Amerika İngilizcesi arasındaki başlıca farklar:
- Oxford İngilizcesinde “r” harfi, sözcüğün sonundaysa çok yumuşak bir şekilde söylenir.
Örneğin, İngiliz aksanında ‘pork’ sözcüğünü telaffuz ederken “r” harfi neredeyse hiç telaffuz edilmez. Bu bağlamda onun bir “sessiz r” olduğu söylenebilir.
- Oxford İngilizcesinde belirli sözcüklerin ortasında olduğu zaman “t” harfi net bir şekilde telaffuz edilir. Amerikan İngilizcesinde ise daha ziyade bir “d” harfi gibi telaffuz edilir.
Örneğin, bir İngilizce water sözcüğünü net bir şekilde telaffuz ederken bir Amerikalı daha ziyade “wah-der” gibi bir şey söyleyecektir.
- Oxford İngilizcesinde sözcük vurgusu Amerikan telaffuzundan farklı yerlerdedir. Aşağıdaki örneklerde vurgulanan hece kalın harflerle yazılmıştır.
garage (Amerikan) — garage (İngiliz)
address (Amerilan) — address (İngiliz)
Amerikan ve İngiliz İngilizcesi öğrenmek için kaynaklar:
- FluentU, diğer aksanların yanı sıra Amerikan ya da İngiliz İngilizcesi öğrenmeye başlamak için harika bir yerdir. FluentU ile karşına bir dil öğrenme deneyimine dönüştürülmüş özgün İngilizce videolar—film tanıtım videoları, müzik klipleri, ilham verici konuşmalar ve daha fazlası—çıkarılıyor.
Her videoda interaktif altyazılar yer alıyor. Anında tanımını görmek ve anadilde telaffuzunu dinlemek için bilmediğin herhangi bir sözcüğe tıklaman yeterli. FluentU sana aynı zamanda içinde bu sözcük geçen diğer videolar gösterecektir, böylece diğer bölgelerde yaşayan kişilerin bu sözcüğü nasıl telaffuz ettiklerini duyabilirsin. Ayrıca, FluentU’nun Öğrenme Modu biraz önce öğrenmiş olduklarını unutmadığından emin olmak için sana bilgi kartları ve egzersizler de sunar. En iyisi ise iOS ve Android uygulamaları ile istediğin her zaman çalışabilecek olman.
İngilizceyi gerçekten anadil düzeyinde kullanıldığı gibi öğrenmenin son derece eğlenceli bir yoludur. ABD ve İngiltere’nin yanı sıra Avustralya, Singapur ve daha fazlasından videolarla İngilizce öğrenmeye başlamak için ücretsiz denemeye bir göz at.
- Anglo-Link tarafından yayınlanmış ve İngiliz ve Kuzey Amerika İngilizceleri arasındaki telaffuz ve tonlama farklılıklarına değinen harika bir video mevcut.
- Oxford İngilizcesinin diğer bazı İngilizce aksanlarla karşılaştırılmasını görmek istiyorsan Standart İngiliz İngilizcesi (RP) ile Kuzey İngiliz Aksanını karşılaştıran bu videoya bir göz at.
- ABD Dışişleri Bakanlığı: Amerikan İngilizcesini yakından tanımak isteyen öğrenciler, ESL kaynakları ve yurtdışında eğitim programları hakkında bilgi edinmek için bu web sitesini ziyaret edebilir.
Download: This blog post is available as a convenient and portable PDF that you can take anywhere. Click here to get a copy. (Download)
İngilizce Öğrenir ve Seyahat Ederken Karşılaşacağın Farklı İngilizce Aksanları
Kuzey Amerika ve Standart İngiliz İngilizcesi televizyon, sinema ve ESL programlarında en yaygın kullanılan iki İngilizce olduğu için öğrencilerin çoğu bunları genellikle rahatlıkla konuşabilir.
İşte bu nedenle aşina olmanın faydalı olabileceği diğer İngilizce aksanlarına bir göz atacağız.
İskoç İngilizcesi
“300” dizisinin yıldızı Gerard Butler’ı nötr İskoç aksanını konuşurken dinle ve bunu ağır İskoç Glasgow aksanı ile karşılaştır. Gördüğün gibi bu ikisi arasında büyük bir fark var!
İyi haber ise Gerard Butler gibi İskoçça konuşanlara diğer konuşmacıdan daha sık rastlayacak olmandır.
İskoçça konuşanların çoğu konuşurken İskoçya’ya özgü sözcükler kullanmaya bayılır. İşte bu nedenle de anadili İskoçça olanlar dahi ağır İskoç aksanını anlamakta zorlanabilir.
Şimdi İskoçya’da karşılaşabileceğin ve dünyanın hiçbir yerinde kullanılmayan sözcüklere bir göz atalım:
- Braw (Harika/muhteşem/inanılmaz)
- Tidy (güzel/göz kamaştırıcı/hoş benzeri olumlu bir tanım)
- Balloon (Sinir bozucu ya da akılsız bir kişi)
- Bucket (Çöp tenekesi)
İskoç İngilizcesi öğrenmek için kaynaklar:
- “Say It Like a True Scotsman”: Özgün İskoç İngilizcesinden terimler içeren bir konuşma kılavuzu.
- Scots Tongue: İskoç telaffuzu, argo, deyimler ve daha fazlası için kapsamlı bir kılavuz.
İrlanda İngilizcesi
Adından da anlaşılacağı üzere, İrlanda İngilizcesi İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda halkı tarafından konuşulan İngilizcedir.
İrlanda İngilizcesinin en belirgin özelliklerinden biri “th” sesinin (thousand sözcüğündeki gibi) bir “t” ya da “d” ile telaffuz edilmesidir. İrlanda’da karşılaşabileceğin çok sayıdaki aksanı duymak istersen bu YouTube videosuna bir göz at (uyarı: kullanılan dil çocuklar için uygun olmayabilir).
Şimdi İrlanda’da karşılaşabileceğin ve dünyanın hiçbir yerinde kullanılmayan sözcüklere bir göz atalım:
- Shebeen (Bar/birahane)
- Craic (Sözcük anlamıyla çatlak (crack) anlamına gelir ama birisi sana “what’s the craic?” sorusunu soruyorsa demek istediği şey “how are you?” olur)
- Gob (Ağız — Hafif bir hakaret olarak kullanılabilir, “shut your gob” cümlesinde olduğu gibi)
- Eejit (İdiot, İrlanda telaffuzu ile)
İrlanda İngilizcesi öğrenmek için kaynaklar:
- “Irish Language and Culture” hazırlayan Lonely Planet: Dünyanın en büyük ve en güvenilir seyahat bilgisi kaynaklarından biri olan Lonely Planet’i duymuş olabilirsin. Neredeyse dünyanın her köşesi için seyahat rehberleri hazırlıyorlar ve bunlar lokasyonlar hakkında uzmanlar tarafından yazılmış ilk elden bilgilere dayanıyor.
Bu kitapta İrlanda’da duyabileceğin başlıca sözcükler ve ifadeler de öğretiliyor. Spor, yiyecekler ve hatta yanlış anlaşılmalar üzerine bölümler de yer alıyor.
Avustralya İngilizcesi
Avustralya İngilizcesi, Çin ve Güney Kore gibi komşu ülkelerden insanların İngilizce öğrenmek için Avustralya’yı tercih etmesiyle popüler bir İngilizce haline geliyor.
Bir Avustralyalı gibi konuşmanın en hızlı yollarından biri uzun sesli sesler kullanmaktır. İşte Avustralya’da duyacağın temel sesli sesler için bir rehber.
Avustralya’da kendine has bir argo kullanılır. Avustralyalılar her şeyi kısaltmaya bayılırlar!
Şimdi Avustralya’da karşılaşabileceğin ve dünyanın hiçbir yerinde kullanılmayan sözcüklere bir göz atalım:
- Bogan (Kültürsüz bir kişi)
- Mozzie (Sivrisinek)
- Whinge (Sızlanmak)
- Servo (Benzinlik)
Avustralya İngilizcesi öğrenmek için kaynaklar:
- “Lonely Planet Australian Phrasebook”: Lonely Planet profesyonelleri tarafından hazırlanmış başka bir faydalı konuşma kılavuzu.
- How to speak Australian: Bu komik YouTuber’larla Avustralya’da kullanılan tonlarca argo sözcüğü öğren.
- ABC Radio Australia: Avustralya İngilizcesi öğrenmek isteyen öğrenciler, İngilizce yetkinliklerini geliştirmek amacıyla tasarlanmış hikayeler, videolar ve aktiviteler için bu siteyi ziyaret edebilir.
Yeni Zelanda İngilizcesi
Kiwi aksanı olarak da bilinen Yeni Zelanda İngilizcesi, İngilizcenin dünya üzerindeki nötral formlarından biridir. İngiliz İngilizcesiyle büyük farklılıklara sahip olsa da Oxford İngilizcesine alışkın olan pek çok ESL öğrencisi Kiwi aksanıyla bir problem yaşamaz.
Tıpkı komşusu Avustralya gibi Kiwi İngilizcesi de Okyanusya dışındaki İngilizce konuşulan ülkelerde muhtemelen bulamayacağın çok sayıda deyim içerir.
Şimdi Yeni Zelanda’da karşılaşabileceğin ve dünyanın hiçbir yerinde kullanılmayan sözcüklere bir göz atalım:
- Jandals (Parmak arası terlik)
- Chilly bin (İçecekleri soğuk tutmak için kullanılan soğutucu)
- Sweet as (sorun yok/yolunda anlamına gelen bir ifade)
- Hardout (Arkasından gelen sıfatın anlamını pekiştirmek için kullanılır — “It’s hardout hot today!” cümlesi “It’s very hot today!” (“Bugün hava çok sıcak!”) anlamına gelir.)
Yeni Zelanda İngilizcesi öğrenmek için kaynaklar:
- “Personal Kiwi-Yankee Dictionary for the New Zealand Traveler”: Yeni Zelanda’da kullanılan sözcükleri Standart İngilizce bakımından açıklayan sözlük tarzında hazırlanmış bir kitaptır.
- KJ Apa Teaches You New Zealand Slang: “Riverdale” aktörü KJ Apa Amerikalı izleyicilere Yeni Zelanda argosunu anlatıyor.
- English Language Partners New Zealand: İçerisinde İngilizce öğrenmekle ilgili bol miktarda bilgi ve kaynaklar bulunduran bir göçmenlik web sitesidir.
Singlish
İngilizce, Singapur’da konuşulan dört resmi dilden biridir ve genellikle ülkenin yerel ve uluslararası işletmeleri tarafından kullanılır. Singlish olarak da bilinen Singapur İngilizcesini diğer İngilizce aksanlarından ayıran şey ise bu dilin ülkede konuşulan diğer dillerden etkilenmiş olmasıdır.
Singapurlu olmayanlar için Singlish’i anlamak zor olabilir. Singlish’te kullanılan sözcük ve ifadelerin birçoğu aslında Mandarin, Çince, Malezyaca ve Tamil gibi diğer dillerden gelmektedir. Ve bu nedenle de İngilizce konuşan Singapurluların pek çoğu standart İngilizce ve Singlish konuşur.
Şimdi sadece Singlish’te karşılaşabileceğin bazı sözcüklere bir göz atalım:
- Lah/la (Konuya bağlı olarak pek çok farklı anlamı olabilen, vurgu yapmak adına kullanılan bir sözcük)
- Lepak (Boş boş dolaşmak)
- Heck it (Kişi bir şeyi umursamadığı zaman kullanır)
- Sia la (“wow” ya da “oh my God!” benzeri bir ünlem)
Singlish öğrenmek için kaynaklar:
- “The Singapore English”: Singapur’da duyacağın yaygın kullanılan Singlish terimlerden oluşan bir cep sözlüğü.
- “International Accent” vs. Singlish Accent: Bir YouTuber standart İngilizce ile Singlish arasındaki farkları öğretiyor.
Gördüğün gibi dünyanın farklı köşelerinde kullanılan pek çok farklı İngilizce aksanları bulunuyor-her birinin de kendine özgü özellikleri var.
Farklı İngilizce aksanlarına alışmak ilk başta zor olabilse de biraz alıştırma ile ABD, İrlanda, Avustralya ve daha fazlasını ziyaret edebilir ve bu ülkelerde yaşayanlarla tıpkı onlar gibi konuşabilirsin!