By Ryan Sitzman and Oytun Buyrukcu Last updated: February 10, 2019

İngilizce Soru Cümleleri: Bilmen Gereken 3 Soru Tipi

Neden? Neden? Neden?

Birçok çocuğun favori sorusudur “Neden?”

Gökyüzü neden mavi?

Neden yatağıma gitmeliyim?

İngilizce öğrenmek istiyorsan yine bir çocuk gibi düşünmeyi dene ve merakını mümkün olduğunca dışa yansıt.

Her şeyi sorgulayarak çok daha fazlasını öğrenebilirsin:

Bu mesajdaki “btw” ne anlama geliyor?

Popüler kültürde kullanılan sözcükleri nasıl öğrenebilirim?

Bu cümlede neden şimdiki zaman yerine geniş zaman kullanılıyor?

Gördüğün gibi merakını giderebilmek için İngilizce soru cümlelerini nasıl kuracağını bilmelisin.

Neyse ki soru sormak neredeyse her türlü durumda işine yarar—sadece dil öğrenmek için değil. İşte, evde, sınıfta, restoranlarda, alışveriş yaparken, arkadaşlarınla dışarıdayken, vb. sorular sorabilirsin.

İşte bu rehberde de gerçek hayatta sık sık kullanacağın başlıca üç İngilizce soru tipini ele alacağız.

Yeni Başlayanlar için İngilizce Soru Cümleleri Rehberi

Download: This blog post is available as a convenient and portable PDF that you can take anywhere. Click here to get a copy. (Download)

Soru Nedir?

Bu sorunun yanıtını zaten bildiğini düşünebilirsin ama bunun üzerinden bir kere daha geçmek faydalı olacaktır. Genel anlamda göreceğin üç cümle türü bulunur: açıklama, emir ve soru cümleleri.

Açıklama cümleleri bilgi veren cümlelerdir:

• I like dogs.
• My aunt lives in Bulgaria.
• Cows have four legs.

Emir cümleleri ise emir veren cümlelerdir. Buna İngilizcede “imperative” adı verilir.

• Be quiet!
• Please open the window.
• First, put a spoonful of butter into a hot pan.

İngilizce soru cümleleri, bilgi almak için soru soran cümlelerdir. Bugün birlikte soru türlerine göz atacağız: (1) “evet/hayır” soruları, (2) “wh-” soruları ve (3) “eklenti” sorular. Bunların her biri için farklı zaman kipleriyle birçok örnek vereceğiz.

İngilizce Soru Cümleleri Kurmak için Bilmen Gereken İngilizce Dilbilgisi Ögeleri

Bu yazının mümkün olduğunca basit olması için çalışacağım ama öncelikle bu yazıyı iyice anlayabilmen için bilmen gereken bazı sözcükler var. Eğer bu sözcükleri daha önce öğrendiysen bir sonraki bölüme atlayabilirsin!

Fiiller

Fiil, eylem belirten bir sözcüktür. Ne olduğunu sana söylediği için genellikle bir cümlenin en önemli parçasıdır. Bu yazıda iki tür fiili bilmen gerekir: ana fiiller ve yardımcı fiiller.

• Ana fiil: Ana fiil, bir cümledeki “eylem” sözcüğüdür. Örneğin, “Bobby eats a salad” cümlesinde ana fiil “eats” olacaktır. Eğer bir cümlede sadece bir fiil varsa buna “fiil” demek yeterlidir.

• Yardımcı fiil: Yardımcı fiiller, bir ana fiil ile birlikte kullanabileceğin fiillerdir. Yardımcı fiiller genellikle “be,” “have” ya da “do” gibi sözcüklerin yanı sıra “can” veya “will” gibi gereklilik fiilleri de olabilir. Yardımcı fiillere bazen “helping verb” ya da sadece “auxiliary” adı verilebilir. Örneğin, “Bobby doesn’t eat fish” cümlesinde “doesn’t” yardımcı fiil ve “eat” ana fiildir.

İsimler

Bir isim bir kişi, yer, şey ya da fikir olabilir. İsimler, nasıl kullandıklarına bağlı olarak farklı adlar alabilirler:

• Özne: Özne (subject) eylemi yapan (“does”) isimdir. Örneğin, “Bobby eats a salad” cümlesinde, eylemi gerçekleştiren kişi Bobby olduğu için özne “Bobby” olacaktır.

• Nesne: Nesne bir eylemi alan (“receives”) şeydir. Yukarıdaki örnekte, eylemi alan şey olduğu için “a salad” cümlenin nesnesi olacaktır.

Zamanlar

Dilbilgisi söz konusu olduğunda “tense,” eylemlerin ne zaman gerçekleştiğini belirtir. Üç temel zaman bulunur: geçmiş, gelecek ve şimdiki zaman. Bu zamanların her biri mişli geçmiş, yakın geçmiş ya da sürekli geçmiş (“continuous” ya da “progressive” olarak da bilinir) zaman olabilir.

• Geniş zaman: Geniş zaman, fiillerin en temel halini kullanır: “Doctor Smith treats patients.”

• Mişli geçmiş zaman: Mişli geçmiş zaman “to have” yardımcı fiilinin bir çekimiyle fiilin geçmiş zaman ortacını kullanır: “Doctor Smith has treated 200 patients this year.”

• Şimdiki zaman: Şimdiki zaman, fiilin “to be” çekimiyle “-ing” ile biten bir fiilden oluşur: “Doctor Smith is treating a patient.”

Bu yazıyı anlamana yardımcı olacak temel sözcük bilgisini verdiğimizi düşünüyorum, şimdi ilk soru tipi ile başlayabiliriz.

İngilizce Soru Cümleleri Kurmak için Bilmen Gereken 3 Soru Tipi

1. “Evet/Hayır” Soruları

Bu tür İngilizce soru cümleleri genellikle İngilizcede sorması ve yanıtlaması en kolay soru tipidir. Bunlara “evet/hayır soruları” denmesinin nedeni, verilecek yanıtın genellikle “yes” ya da “no” olmasıdır.

Evet/Hayır sorusu nasıl oluşturulur

Evet/Hayır soruları için en temel kalıp şu şekildedir:

[Yardımcı Fiil] + [Özne] + [Ana Fiil] + [Nesne ya da Diğer Bilgiler] + ?

Evet/Hayır sorularına örnekler

Geniş zaman örnekleri

Geniş zaman, her zaman doğruluğunu koruyan ya da genellikle veya sıklıkla meydana gelen şeyler hakkında konuşulurken kullanılır. İşte bazı İngilizce soru cümleleri örnekleri:

• Do you like English?
  İngilizceyi sever misin?
• Does your sister live in Boston?
  Kız kardeşin Boston’da mı yaşıyor?
• Can his parents speak English?
  Ebeveynleri İngilizce konuşuyor mu?

Dikkat: İstisna! Cümlenin ana fiili “to be” söz öbeğinin bir haliyse, bu fiil yardımcı fiilin yerini alır. İşte buna birkaç örnek:

• Are you ready?
  Hazır mısın?
• Am I okay?
  İyi miyim?
• Is your mom German?
  Annen Alman mı?

Yukarıdaki dört örneğin hiçbirinde ikinci bir fiil bulunmadığı için doğrudan “diğer bilgi” sorulur.

Şimdiki zaman örnekleri

Bu fiil zamanına bazen “sürekli zaman” adı verilmektedir. Bu fiil zamanını kullanırken bir şeyin tam olarak o anda meydana geldiğini ifade etmek istersin, dolayısıyla fiilin “to be” halini ve “-ing” ile biten bir fiil kullanılır.

• Are you watching the news right now?
  Şu anda haberleri izliyor musun?
• Is your teacher wearing a tie?
  Öğretmenin kravat takıyor mu?
• Are your parents planning a vacation?
  Ailen tatile çıkmayı planlıyor mu?

Yakın geçmiş zaman örnekleri

Yakın geçmiş zaman, geçmişte başlamış ve hala doğru ya da alakalı olmaya devam eden şeyler hakkında konuşmak için kullanılır. Örneğin:

• Have you seen my car keys?
  Araba anahtarlarımı gördün mü?
• Has your dad watched the new “Star Wars” movie yet?
  Baban yeni “Star Wars” filmini izledi mi?
• Have we reached our sales goals for this year?
  Bu senenin satış hedeflerine ulaştık mı?

Sürekli yakın geçmiş zaman örnekleri

Yakın geçmiş zamanlarını sürekli hale getirmek de mümkündür. Geçmişte başlamış bir şey hakkında konuşma istediğinde ama bunun hala devam ettiğini de belirtmek istediğinde bunu yapabilirsin. Örneğin:

• Have you been studying at this university for a long time?
  Bu üniversitede uzun zamandır mı okuyorsun?
• Has your dog been feeling sick the whole day?
  Köpeğin bütün gün böyle hasta mıydı?
• Have your parents been living here since they were children?
  Annen ve baban çocukluklarından beri burada mı yaşıyor?

Dili geçmiş zaman örnekleri

Geçmişte gerçekleşip tamamlanmış eylemler hakkında konuşmak için dili geçmiş zaman kullan. Bunu yapmak için yardımcı fiilin geçmiş zaman çekimini (genellikle “did”) kullan.

• Did you say my name?
  Bana mı seslendin?
• Did the boss leave the meeting?
  Patron toplantıdan çıktı mı?
• Did your parents drink all the wine?
  Annen ve baban bütün şarabı içti mi?

Dikkat: İstisna! Bu da tıpkı geniş zamandaki istisna gibidir. Cümlenin ana fiili “to be” söz öbeğinin bir haliyse, “to be” söz öbeğinin dili geçmiş zaman çekimini yardımcı fiilin yerine koy. Burada da ikinci bir fiil gerekli değildir. Örneğin:

• Were you ready?
  Hazır mıydın?
• Was Jeremy at the group dinner last Thursday?
  Jeremy geçen Perşembe günü grup yemeğinde miydi?
• Were your brothers all sports fans when they were young?
  Bütün erkek kardeşlerin gençliklerinde spor fanatiği miydi?

Sürekli dili geçmiş zaman

Geçmişte tamamlanmış ama bir süre devam etmiş eylemler hakkında konuşmak istiyorsan geçmiş zamanda süreklilik zamanını kullan. Bunu yapmak için ise yardımcı fiil olarak “to be” fiilinin geçmiş zaman çekimi ve ana fiilin “-ing” çekimini kullan.

• Were you talking to me?
  Bana mı söyledin?
• Was Theresa working yesterday at 4:00 p.m.?
  Theresa dün öğleden sonra 4’te çalışıyor muydu?
• Was I wearing this shirt the last time you saw me?
  Beni son gördüğünde bu eteği mi giyiyordum?

Mişli geçmiş zaman örnekleri

Bu zaman çok sık kullanılmasa da kullanışlıdır. Fiilin geçmiş zaman ortacı ile birlikte “had” yardımcı fiilini kullanır. Bir olayın geçmiş zamanda başka bir olaydan önce gerçekleştiğini belirtmek için mişli geçmiş zamanı kullanabilirsin. Daha önce gerçekleşmiş olan olaylar için mişli geçmiş zaman ve daha yakın geçmişte gerçekleşmiş olan olaylar için dili geçmiş zaman kullan. Örneğin:

• Had you been to Canada before you moved there?
  Buraya taşınmadan önce Kanada’ya gelmiş miydin?
• Had your mother played any other sports before she joined the softball team?
  Softbol takımına katılmadan önce annen başka spor yapmış mıydı?
• Had Harry Potter used any magic before he went to Hogwarts?
  Harry Potter Hogwarts’a gitmeden önce sihir kullanmış mıydı?

Sürekli mişli geçmiş zaman örnekleri

Bu zaman kipi mişli geçmiş zamana benzer ama ilk eylemin bir süre boyunca devam ettiğini ifade eder. Ana fiil ile birlikte “had” yardımcı fiilini kullanır = “been” + “-ing” fiil.

Bu zaman kipi mişli geçmiş zaman kipinden de daha nadir kullanılır, ama evet/hayır soruları için aynı yapıyı nasıl kullandığını görebilirsin:

• Had you been studying English before you moved to Seattle?
  Seattle’a taşınmadan önce İngilizce öğreniyor muydun?
• Had the dog been acting strange before you took him to the vet?
  Köpek, onu veterinere götürmeden önce de tuhaf davranıyor muydu?
• Had they been waiting for long before you arrived?
  Sen gelmeden önce uzun süre beklemiş miydiler?

Gelecek zaman örnekleri

En yaygın gelecek ile ilgili evet/hayır soru tipi gelecek zaman kipini kullanan sorulardır.

Gelecekte olması beklenen kısa eylemler hakkında sorular sormak için gelecek zaman kipini kullanabilirsin. Bu soru cümlelerini kurmak aslında oldukça basittir. Cümleye “will” yardımcı fiiliyle başla ve ana fiilin yalın halini kullan.

• Will you call me tomorrow?
  Yarın beni arayacak mısın?
• Will the city government build a new parking lot next year?
  Belediye gelecek sene yeni bir otopark inşa edecek mi?
• Will that dog try to bite me?
  O köpek beni ısırmaya çalışacak mı?

Sürekli gelecek zaman örnekleri

Gelecekte bir süre için meydana gelecek şeyler hakkında konuşmak için bu kipi kullanabilirsin. Soruya “will” yardımcı fiili ile başla ve “be” ve fiilin “-ing” halini kullan.

• Will you be waiting inside or at the ticket booth?
  Bilet gişesinde mi yoksa [gişenin] içinde mi bekliyor olacaksın?
• Will they be arriving soon?
  Yakın zamanda gelmiş olurlar mı?
• Will she be singing when we get there?
  Oraya vardığımızda o şarkı söylüyor oılacak mı?

Gelecekte bitmişlik örnekleri

Bu son iki zaman kipi çok daha az kullanılır. Bunları kullandığın zaman genellikle daha fazla içerik bilgisi vermen gerektiği için bunlar daha karmaşıktır.

• Will you have lived here long enough to vote in the next election?
  Burada, bir sonraki seçimlerde oy kullanabilmene yetecek kadar uzun süre yaşamış olacak mısın?
• Will you have finished the marathon by this time tomorrow?
  Yarın bu saatlerde maratonu tamamlamış olacak mısın

Sürekli yakın gelecek örnekleri

• When the school year ends, will you have been teaching there for 15 years?(Ders yılı bittiği zaman orada 15 senedir öğretmenlik yapmış mı olacaksın?)
• Will you have been running in the marathon for six hours by this time tomorrow?(Yarın bu saatlerde maratonda altı saat koşmuş mu olacaksın?)

Evet/Hayır soruları içeren ünlü şarkılar ve kitaplar

Adlarında evet/hayır soruları geçen çok sayıda şarkı ve kitap bulunur. İşte favorilerimden bazıları.

Şarkılar

• “Are You Lonesome Tonight?” – Elvis Presley
  (Geniş zaman — Ve bu şarkıda çok daha fazla soru bulunur!)

• “Can I Kick It?” – A Tribe Called Quest
  (Geniş zaman)

• “Do You Realize??” – The Flaming Lips
  (Geniş zaman)

• “Have You Ever Seen the Rain?” – Creedence Clearwater Revival
  (Yakın geçmiş zaman)

• “Is She Really Going Out with Him?” – Joe Jackson
  (Şimdiki zaman)

• “Should I Stay or Should I Go?” – The Clash
  (Geniş/Gelecek zaman)

Kitaplar

• “Is Everyone Hanging Out Without Me?” yazan Mindy Kaling
  (Şimdiki zaman)

• “Do Androids Dream of Electric Sheep?” yazan Philip K. Dick
  (Geniş zaman)

2. “Wh-” Soruları

Sıklıkla “wh” harfleri ile başlayan bir soru sözcüğü ile başladıkları için bunlara “wh-” soruları adı verilir. Bunlara bazen açık sorular (“open questions”) adı da verilmektedir. Bunun nedeni ise sadece evet ya da hayırdan çok daha fazla olası yanıt olmasıdır.

“wh-” sorularında kullanılan soru sözcükleri

“How” istisna olmak üzere çoğu soru sözcüğü “wh-” ile başlar. Bilmen gereken soru sözcükleri ve bunları ne zaman kullanacağına kısaca bir göz atalım.

• What: Bir obje ya da şey hakkında bilgi edinmek istiyorsan “what” (ne) kullan.

• Which: Bu da “what” sözcüğüne benzer, ama içinden seçim yapabileceğin sınırlı ya da belirli seçenekler olması halinde genellikle “which” (hangi) kullanılır.

• When: Bir saat ya da tarih hakkında bilgi edinmek istiyorsan “when” (ne zaman) kullan.

• Where: Bir yer ya da lokasyon hakkında bilgi edinmek istiyorsan “where” (nerede) kullan.

• Who: Bir kişi hakkında bilgi edinmek istiyorsan “who” (kim) kullan.

• Who: Bir kişi hakkında bilgi edinmek istiyorsan “who” (kim) kullan.

Bazı “wh-” soruları “how” ile başlar:

• How: Bir şeyi yapmanın yolu ya da tekniği hakkında bilgi edinmek istiyorsan “how” (nasıl) kullan.

• How much: Sayılamayan isimlerin (şeker, su, para, vb.) miktarı hakkında bilgi edinmek istiyorsan “how much” (ne kadar) kullan.

• How much: Sayılabilir isimlerin (insanlar, su şişeleri, dolar, vb.) miktarı hakkında bilgi edinmek istiyorsan “how many” (ne kadar) kullan.

• How often: Bir olayın sıklığı hakkında bilgi edinmek istiyorsan “how often” (ne sıklıkla) kullan.

• Diğer “how” kullanımları: Bunların örnekleri arasında “how tall,” “how beautiful,” “how young,” “how old” ve pek çok diğerleri bulunmaktadır.

Soru sözleri hakkında önemli not:

Bazı soru “sözcükleri” aslında birden fazla sözcükten oluşan sözlerdir. Örneğin, bir soruya “Where” ile başlayabilirim ama aynı zamanda “Where in Germany” gibi bir söz de ekleyebilirim. Burada “How many times this month,” “When in March,” vb. pek çok olası kullanım bulunur.

Yani birden fazla sözcük içeren soru sözleri kullanabilirsin. Ama genellikle bir cümlenin başında aynı yerde yer alacaktır.

“wh-” soruları nasıl kurulur

Evet/hayır sorularının nasıl kurulduğunu anladıysan “wh-” soruları kurmak senin için çok kolay olacaktır. Genellikle bir evet/hayır sorusunun başına bir soru sözcüğü/sözü eklemen yeterlidir.

“wh- soru” kalıbı genellikle şu şekildedir:

[“Wh-” Soru Sözcüğü/Sözü] + [Yardımcı Fiil] + [Özne] + [Ana Fiil] + [Nesne ya da Diğer Bilgi] + ?

“wh-” sorularına örnekler

Bu örnekleri bir önceki bölümle aynı sırayla ve bazı benzer başlıklarla ele alacağız. Evet/Hayır soruları ile “wh-” soruları arasında farklılık olmaması halinde bu kiplerin her birinin nerede ve nasıl kullanıldığı hakkında açıklamalar eklemeyeceğim.

Geniş zaman örnekleri

• Why do you like English?
  İngilizceyi neden seviyorsun?
• Which days do you have access to a car?
  Hangi günler bir otomobile erişimin olur?
• Where does your sister live?
  Kız kardeşin nerede yaşıyor?

Dikkat: İstisna! “Who” ile başlayan bazı sorularda öznenin kim olduğunu her zaman bilmeyiz. Bu nedenle de bu kalıbı biraz değiştiririz. Örneğin:

Nesne Sorusu: Who does your mom love?
Annen kimi seviyor?

Burada “your mom” öznedir. Dolayısıyla, “who” sözcüğünden sonra yardımcı fiili, sonra özneyi ve sonra da fiili ekleriz. Bu soru nesneyi soruyor (annenin sevdiği kişi) dolayısıyla da buna bir nesne sorusu adı verilir.

Özne Sorusu: Who loves your mom?
Anneni kim seviyor?

Burada “who” öznenin kimliğini sormaktadır. “Your mom” bu cümlede gerçek anlamda nesnedir. Bu nedenle yardımcı fiil ve özneyi ortadan kaldırabilirim. “Your mom” bir kişi olduğu için bu biraz kafa karıştırıcı olabilir, şimdi bunu birkaç örnekle görelim:

Who loves pizza?
Kim pizza sever?

Burada bu soruda bir özne bulunmadığı ve “pizza”nın nesne olduğu daha açık görülebilir.

Şimdiki zaman örnekleri

• Who is watching the news right now?
  Şu anda kim haberleri izliyor?
• Why isn’t your teacher wearing a tie?
  Öğretmenin neden kravat takmıyor?
• What are your parents planning to do on vacation?
  Annen ve baban tatilde ne yapmayı planlıyorlar?

Yakın geçmiş zaman örnekleri

Bu zaman kipi evet/hayır sorularında daha yaygındır ama bu zaman kipini “wh-” sorusu haline getirebileceğin zamanlar vardır.

• Why haven’t you seen my car keys? You were the last person to drive the car!
  Araba anahtarlarımı neden görmedin? Arabayı en son süren kişi sendin!
• How many times has your dad watched the new “Star Wars” movie?
  Baban yeni “Star Wars” filmini kaç defa izledi?
• How has your dog learned to sit on command?
  Köpeğin otur emriyle oturmayı nasıl öğrendi?

Yakın geçmişte süreklilik zamanı örnekleri

• Why have you been studying for so long? You need a break!
  Neden bu kadar uzun süredir çalışıyorsun? Bir molaya ihtiyacın var!
• Where has your sister been working this year?
  Kız kardeşin bu sene nerede çalışıyor?
• Why has your dog been acting strange all day?
  Köpeğin neden bütün gün tuhaf davrandı?

Dili geçmiş zaman örnekleri

• Why did you say my name?
  Bana neden seslendin?
• When did your parents go to the grocery store?
  Annen ve baban ne zaman markete gitti?
• How did your cat catch the mouse?
  Kedin fareyi nasıl yakaladı?

Dikkat: İstisna! Eğer cümlenin ana fiili “to be” sözcük öbeğinin bir haliyse ikinci bir fiil kullanmak gerekmez. Örneğin:

• When were you at work?
  Ne zaman işteydin?
• Why was your mom in Germany last week?
  Annen neden geçen hafta Almanya’daydı?
• Who was in Brooklyn last night?
  Dün gece kim Brooklyn’deydi?

Sürekli geçmiş zaman örnekleri

• Where were your children walking to yesterday?
  Dün çocukların nereye yürüyorlardı?
• Why were you talking to him after the interview?
  Görüşmeden sonra neden onunla konuşuyordun?
• What were the hippos eating when you saw them at the zoo?
  Hayvanat bahçesinde onları gördüğün zaman hipopotamlar ne yiyorlardı?

Mişli geçmiş zaman örnekleri

• How many times had you been to Canada before you moved there?
  Oraya taşınmadan önce Kanada’ya kaç defa gitmiştin?
• Why hadn’t your mother played any other sports before she started softball?
  Annen softbol oynamaya başlamadan önce neden başka bir spor yapmamıştı?
• When had Harry Potter used magic before he went to Hogwarts?
  Harry Potter Hogwarts’a gitmeden önce ne zaman sihir kullanmıştı?

Sürekli yakın geçmiş zaman örnekleri

• How often had your mother been practicing softball before she joined the team?
  Annen takıma katılmadan önce ne sıklıkla softbol antrenmanı yapıyordu?
• Why hadn’t she been working for the government before she ran for president?
  O başkanlığa aday olmadan önce neden hükumet için çalışmıyordu?
• What had the dog been eating before he got sick?
  Köpek hastalanmadan önce ne yiyordu?

Gelecek zaman örnekleri

• When will you call me tomorrow, in the morning or after work?
  Yarın beni kaçta arayacaksın, sabah mı yoksa işten sonra mı?
• Where will the city government build a new parking lot?
  Belediye yeni otoparkı nereye inşa edecek?
• How much will you pay your daughter to cut the grass?
  Kızına çimleri biçmesi için ne kadar ödeyeceksin?

Sürekli gelecek zaman örnekleri

• Where will you be staying when you go to the beach for vacation?
  Tatilde sahile gittiğin zaman nerede kalıyor olacaksın?
• Where will you be living two years from now?
  Bugünden iki yıl sonra nerede yaşıyor olacaksın?
• Why will you be sleeping tomorrow afternoon?
  Yarın öğleden sonra neden uyuyor olacaksın?

Gelecekte bitmişlik örnekleri

Bu son iki zaman kipinin çok daha az kullanıldığını hatırladın mı? Bunları kullanacak olursan daha fazla bilgi vermeyi unutma.

• Why won’t you have lived here long enough to vote in the next election?
  Burada, neden bir sonraki seçimlerde oy kullanabilmene yetecek kadar yaşamamış olacaksın?
• When will you have finished the marathon?
  Maratonu ne zaman bitirmiş olacaksın?

Sürekli yakın gelecek örnekleri

• How long will you have been living here by the time you’re able to vote?
  Oy kullanabileceğin zaman burada ne kadar yaşamış olacaksın?
• How will you have been running in the marathon for six hours by this time tomorrow?
  Yarın bu saatlerde nasıl altı saattir maraton koşmuş olacaksın?

Olumsuz İngilizce Soru Cümleleri ile İlgili Bir Not

Normalde çok kafa karıştırıcı olduğu için evet/hayır sorularını olumsuz sorular haline getirmeyiz. Ama bunu yapmak “wh-” soruları için bir problem değildir.

Bir olumsuz soru cümlesi kurmak için cümleye sadece “not” eklemen yeterlidir. İki temel olasılık bulunmaktadır:

1. Yardımcı fiil ile kaynaştırma olarak.

Bu kullanım özellikle konuşma İngilizcesinde daha yaygındır. Ayrıca “why” soru sözcüğüyle de sık sık kullanılır. Örneğin:

• Why don’t you speak Japanese?
  Neden Japonca konuşmuyorsun?
• Why hasn’t your cousin called me yet?
  Kuzenin neden beni hala aramadı?
• Why won’t you come to my birthday party?
  Doğum günü partime neden gelmiyorsun?

2. “Not” olarak özneden sonra.

Bu kulağa biraz daha resmi geliyor ama kaynaştırma kullanmaktan hoşlanmıyorsan bunu kullanabilirsin. Örneğin:

• Why do you not speak Japanese?
  Neden Japonca konuşmuyorsun?
• Why has your cousin not called me yet?
  Kuzenin neden beni hala aramadı?
• When are you not busy?
  Doğum günü partime neden gelmiyorsun?

“wh-” soruları içeren ünlü şarkılar ve kitaplar

Adlarında “wh-” soruları geçen çok sayıda şarkı ve kitap bulunur. İşte bunlardan bazı iyi örnekler.

Şarkılar

• “How Can You Mend a Broken Heart?” – Al Green
  (Geniş zaman)

• “Where Did All the Love Go?” – Kasabian
  (Geçmiş zaman)

• “How Can Anybody Possibly Know How I Feel?“ – Morrissey
  (Geniş zaman)

• “When Will I See You Again?“ – The Three Degrees
  (Gelecek zaman — Bu şarkının sözlerinde birçok diğer soru cümleleri bulunur.)

Kitaplar

• “Brown Bear, Brown Bear, What Do You See?” – Bill Martin Jr.
  (Geniş zaman)

• “Who Moved My Cheese?” – Spencer Johnson
  (Geçmiş zaman)

3. Eklenti Sorular

Bugün ele alacağımız son soru tipine geldik. Eklenti sorular genellikle doğru olduğunu düşündüğün bilgiyi doğrulamak için sorulan sorulardır. Bunlar bir beyanın sonuna eklenir.

Kullanımları çoğu İngilizce dil öğrencisi için biraz zor olabilir ama anadili İngilizce olan kişiler bunları her zaman kullanır.

Eklenti soruları ne zaman kullanmalıyım?

Eğer temel bilgi edinmek istiyorsam bir evet/hayır sorusu sorabilirim:

Do you speak Chinese?
Çince biliyor musun?

Daha fazla bilgi için “wh-” soruları da kullanabilirim:

How often do you speak Chinese?
Ne sıklıkla Çince konuşursun?

Ama bir şeyin doğru olduğunu düşünüyorsam ve %100 emin değilsem bir eklenti soru sorabilirim:

You speak Chinese, don’t you?
Çince biliyorsun, [öyle] değil mi?

Bu yapının diğer iki soru tipinden ne kadar farklı olduğunu görüyorsun.

Eklenti soru cümlelerini nasıl kurarım?

Bu cümleler karmaşık bir hal alabilir ama temel olarak iki bölümden oluşurlar: (1) beyan ve (2) eklenti.

Eğer beyan olumluysa, eklenti olumsuzdur:

You’ve seen the new “Star Wars” movie, haven’t you?
Yeni “Star Wars” filmini izledin, değil mi?

Eğer beyan olumsuzsa, eklenti olumludur:

You haven’t seen the new “Star Wars” movie yet, have you?
Yeni “Star Wars” filmini henüz izlemedin, değil mi?

Bu beyanlar ve eklentilerin aynı zaman kipini kullanması gerekir. Bu örneklerin her ikisi de yakın geçmiş zaman kipi kullanır.

Ayrıca, hangi eklentiyi kullanacağına da karar vermen gerekir. Yardımcı fiil (genellikle “do,” “have,” “be” halleri ve “can,” “might,” “will,” vb. gereklilik fiilleri) kullanan bir beyan cümlesi kuruyorsan eklentide de bu yardımcı fiilin zıddını kullan.

İşte buna birkaç örnek:

That building was built last year, wasn’t it?
O bina geçen sene inşa edildi, değil mi?

The car wasn’t in the garage, was it?
Araba garajdaydı, değil mi?

You will go to the party, won’t you?
Partiye gideceksin, değil mi?

It has taken a long time to plan the party, hasn’t it?
Partiyi planlamak uzun zaman aldı, değil mi?

It’s hot today, isn’t it?
Bugün hava sıcak, değil mi?

Eğer bu beyanda yardımcı fiil yoksa, o halde eklentide “to do” fiilinin beyanda kullanılan zaman kipine uygun hali kullanılmalıdır. Örneğin:

You like pizza, don’t you?(Pizza seversin, değil mi?)

His uncle works in the airport, doesn’t he?
Amcası havaalanında çalışıyor, değil mi?

You went to Bermuda last year, didn’t you?
Geçen sene Bermuda’ya gittin, değil mi?

We haven’t studied tag questions yet, have we?
Eklenti soruları daha önce görmemiştik, değil mi?

Eklenti soruların soru işareti (“?”) kullandığını ama aslında bir soru sormadıklarını unutma. Bunlarla sadece bilginin doğrulanması ya da sohbeti sürdürmek amaçlanır.

Peki bütün bunları anlayabildin mi? Vakit kaybetmeden İngilizce soru cümleleri kurma alıştırmalarına başlayacak mısın? Bunu yapabilirsin, değil mi?

Yazımı okuduğun için teşekkür ederim, sorularında başarılar!

Ryan Sitzman Kosta Rika’da İngilizce ve bazen de Almanca öğretmenliği yapmaktadır. Öğrenmek, kahve içmek, seyahat etmek, diller, yazmak, fotoğrafçılık, kitaplar ve filmler onun ilgi alanları arasındadır, tabi bu sırayla olması şart değil. Sitzman ABC web sitesinden hakkında daha fazlasını öğrenebilir ve onunla iletişime geçebilirsin.