architamittra and
Last updated:
İngilizce Bileşik Zamanlı Fiiller için Kolay Anlatım! Örnek Cümleler ile 9 Basit Açıklama
Zamanda yolculuk yapmak ister misin?
Bir akım kapasitörüne ihtiyacın yok.
İngilizce bileşik zamanlı fiiller yeterli.
Bu zaman çekimleri sayesinde geçmişten geleceğe, zamanda belirli anlar hakkında konuşabilirsin. Bunlar, yıllar önce sonlanmış olaylar ya da yıllardır devam eden şeyler hakkında konuşmana imkan tanır.
Bir hikaye anlatıyor olman, plan yapıyor olman ya da sadece günün hakkında sohbet ediyor olman fark etmeksizin anadil seviyesinde İngilizce konuşabilmek için İngilizce bileşik zamanlı fiiller kullanman gerekir.
Neyse ki bu bileşik zamanlı fiilleri anlamak bir zaman makinesi inşa etmek kadar karmaşık değil.
İngilizce bileşik zamanlı fiiller arasından dokuzuna değinecek ve bunları ne zaman ve nasıl doğru şekilde kullanacağını göstereceğiz.
Download: This blog post is available as a convenient and portable PDF that you can take anywhere. Click here to get a copy. (Download)
Ama Önce: İngilizce Basit Zamanlı Fiiller Hangileri?
Olaylar geçmişte, gelecekte ya da şimdi gerçekleşebilir. Bir fiilin zamanı bize, fiilin eyleminin ne zaman meydana geldiğini ya da geleceğini anlamamızda yardımcı olur.
Şimdiden İngilizce basit zamanlı fiilleri biliyor olabilirsin. Bunlar İngilizce dil öğrencilerinin sıklıkla karşılaştıkları fiil zamanlarıdır.
Geniş zaman genellikle şimdi meydana gelen bir eylemi tanımlar Yardımcı fiil kullanılmaz—sadece “eylem” fiili.
I sing.
She sings.
Geçmiş zaman ise geçmişte gerçekleşmiş ve tamamlanmış bir eylemi tanımlar. Burada da yardımcı fiil kullanılmaz.
I sang.
She sang.
Gelecek zaman gelecekte gerçekleşecek bir eylemi tanımlar—tam da tahmin ettiğin gibi. Bu zamanı kullanırken mastar haliyle eylem fiilinin yanı sıra “will” yardımcı fiili kullanılır.
I will sing.
She will sing.
Sence de kolay değil mi?
Şimdi de İngilizce bileşik zamanlı fiiller neden farklı görelim.
İngilizce Bileşik Zamanlı Fiiller Hangileri?
Bileşik zamanlı fiiller aslında bir eylemin ne zaman meydana geldiği, ne zaman başladığı veya sonlandığı hakkında daha fazla bilgi verecek şekilde basit zamanlı fiillerde yapılan değişikliklerdir. Basit zamanlı fiilleri yeni başlayanlar için bir masaüstü oyun olarak düşün; bileşik zamanlı fiiller bu oyunun en son güncellemesidir.
Aşağıda da göreceğin üzere, eylem fiiline ek olarak bileşik zamanlı fiiller her zaman “to have” ya da “to be” yardımcı fiilini gerektirir.
Örneğin, bir adamın birisine artık aşık olmamanın nasıl bir şey olduğunu anlattığı bu videodaki üçüncü cümleyi bir dinle.
It was the saddest text I have ever gotten in my life.
İlk fiil (was) geçmiş zaman çekimidir ve sana tanıdık gelecektir. İkinci fiil (have gotten) ise bu kişinin geçmişi hakkında daha fazla bilgi veren bir bileşik zamanlı fiildir.
Bu yazının geri kalanında bileşik zamanlı fiiller hakkında daha fazlasını bulacaksın, ama FluentU ile bu videonun dilini keşfedebilirsin. FluentU film fragmanları, müzik videoları ve ilham verici konuşmalar gibi özgün İngilizce videolar sunar ve bunları dil öğrenme araçları ile donatır.
İnteraktif altyazılarda herhangi bir sözcüğe tıkla, sözcük tanımı ve gramer bilgisi (fiillerin zamanları gibi) anında karşına getirilir. FluentU aynı zamanda bu sözcüğü farklı içerikler içinde görebilmen için sana bu sözcüğün içinde geçtiği diğer videoları da gösterir. Yukarıdaki video—ve FluentU kitaplığının tamamını—tüm öğrenme araçları ile keşfetmek için FluentU deneme sürümüne kaydol. En iyisi ise iOS ve Android uygulamaları ile istediğin her zaman çalışabilecek olman.
İngilizce Bileşik Zamanlı Fiiller için Kolay Anlatım! Örnek Cümleler ile 9 Basit Açıklama
Bu İngilizce bileşik zamanlı fiilleri öğrendikçe bunları anladığından emin olmak için online egzersizler ve alıştırmalar bulacaksın.
İçinde bazı fiiller eksik olan bir cümle okuduktan sonra fiiller için doğru basit ya da bileşik zamanlı fiilleri seçeceğin EnglishGrammar’in bu zaman çekimleri egzersizini dene. Ya da Agenda Web tarafından hazırlanan bu fiil zamanları alıştırmalarını dene. Yoldayken fiil çalışmaları yapmak için 12 Tenses adlı uygulamayı dene. Basit ve bileşik zamanlı fiiller de dahil tüm İngilizce fiil zamanlarına özel mini testler bulacaksın.
1. Present Continuous (Şimdiki Zaman)
Şimdiki zaman bir olayın şimdi meydana geliyor olduğunu belirtmek için kullanılır. Bir şeyler meydana gelirken onlar hakkında konuşmak istiyorsan bu fiil zamanını kullanmalısın.
Örneğin, birisi “what are you doing?” sorusunu sorarsa tipik olarak bu soruya şimdiki zaman kullanarak yanıt vermen gerekir.
Bu fiil zamanını oluşturmak için özne ile geniş zamanda birleşmiş olarak “to be” yardımcı fiilini kullanman gerekir (I am, he is, you are, vb.). Daha sonra eylem fiiline “-ing” sonekini ekle.
Örneğin, bir şarkıcının performansını o performans sırasında tanımladığımızı varsayalım. Eylem fiilimiz “sing” ve öznemiz de “she” olsun. Şunu diyebilirdik:
She is singing beautifully.
“To be” fiilini “she” için geniş zamanda kullanıyor ve “sing” sözcüğüne “-ing” ekliyoruz. Bu yazının geri kalanında da göreceğin üzere “-ing” soneki şimdiki zamanın iyi bir göstergesidir—yani eylemin devam ettiğinin (hala meydana geldiğinin).
Aşağıdaki örneklerde yardımcı fiil ve orijinal fiili değiştiren “-ing” sonekini gözlemle:
I am writing a letter to Marta.
Rohan is watering the plants.
They are sleeping in the guest room.
You are not paying attention in class.
We are playing a video game.
2. Present Perfect (Yakın Geçmiş Zaman)
Bu zaman devam eden eylemleri tanımlar. Bu eylem, aşağıda da göreceğin üzere cümlenin içeriğine bağlı olarak sonlanmış ya da hala devam ediyor olabilir.
Bu fiil zamanını oluşturmak için özne ile geniş zamanda birleşmiş olarak “to have” yardımcı fiilini kullanman gerekir (I have, she has, they have, vb.). Bundan sonra eylem fiilinin geçmiş zaman ortacına (past participle) ihtiyacın vardır. Cabrillo College bu sayfada sık kullanılan geçmiş zaman ortaçlarının kullanışlı bir listesini sunuyor.
İşte “choose” eylem fiili ile bir örnek. “Choose” fiilinin geçmiş zaman ortacı “chosen” şeklindedir.
You have chosen the wrong book.
Bu fiil zamanının yakın geçmişteki bir olayın tam olarak ne zaman olduğunu anlatmak amacıyla “just” gibi sözcüklerle kullanıldığını sıkça duyacaksın.
I have just eaten my lunch.
Bir şeyin ne zamandır doğru olduğunu anlatmak için bu fiil zamanını “since” + [zamanda belirli bir an] ya da “for” + [süre uzunluğu] ile kullanabilirsin.
She has felt sick for three days.
They have been friends since 2010.
İşte bazı diğer örnekler. Yardımcı fiiller ve geçmiş zaman ortaçlarını gözlemle.
I have just finished my research paper.
They have lived in this apartment since before I was born.
Tridib has visited already.
3. Present Perfect Continuous (Yakın Geçmişte Süreklilik)
Bu bileşik zamanlı fiiller bir eylemin bir süre önce başladığı ve hala devam ettiğini belirtmek için kullanılır. Örneğin, televizyon karşısında tembel bir Pazar günü geçiriyorsan, gününü tanımlamak için bu cümleyi kullanabilirsin.
Bu cümlede “to have” yardımcı fiilini takiben “been” kullanmalı ve sonra da eylem fiiline “-ing” eklemelisin.
İşte “to crave” (çok istemek, özellikle yiyecekler için kullanılır) fiili ile buna bir örnek.
I have been craving ice cream all week.
Ve bazı diğer örnekleri:
I have been binge-watching “Doctor Who” all day.
You have been missing work lately.
We have been working tirelessly on this project.
Laura has been writing the company newsletter for a while.
We discovered that they have been stealing from the office.
4. Past Continuous (Sürekli Geçmiş Zaman)
Bu fiil zamanı, bir süre için devam etmiş ve sonlanmış bir eylemi tanımlamak için kullanılır.
Bu eylem şu anda gerçekleşmiyordur ve geçmişte meydana gelmiştir. Bunun bir anıyı hatırlama şekli olduğunu düşün. Olaylar zaten gerçekleşmiştir ve bunları gözlerinin önünde oynayan bir film gibi hatırlıyorsun.
Bu fiil zamanını kullanmak için “to be” yardımcı fiiline ihtiyacın vardır ve eylem fiilinin sonuna “-ing” soneki eklenir.
Örneğin, şöyle diyebilirim:
I was singing at the concert last night.
Bu cümlenin anlamı, her ne kadar şimdi şarkı söylemeyi tamamlamış olsam da dün gece bir süre şarkı söylemiştim.
Ve bazı diğer örnekleri:
Sheila was playing the flute all morning.
They were laughing at his jokes nonstop.
You were eating a pizza when I saw you.
The water was boiling, so I knew it was time to put the pasta in.
5. Past Perfect (Mişli Geçmiş Zaman)
Mişli geçmiş zaman, başka bir olay meydana gelmeden önce sonlanmış eylemleri tanımlamak için kullanılır.
Yakın geçmiş zamana benzer şekilde eylem fiilinin geçmiş zaman ortacı kullanılır ama bunun önüne “had” eklenir.
Bir hikaye anlatıyor olsan ve hikayenin ana olayları öncesinde neler olduğunu anlatarak girizgah yapmak isteseydin, şöyle bir şey söyleyebilirdin:
I had gone to bed when I heard a strange noise at my door.
“Gone” sözcüğü “to go” fiilinin geçmiş zaman ortacıdır. Elbette, “I heard” geçmiş zaman çekimidir. Bu iki fiil zamanının—mişli geçmiş ve geçmiş zaman—sıkça bir arada kullanıldığını göreceksin.
Ve bazı diğer örnekleri:
I had tried the violin but quickly stopped practicing.
Roya had dozed off when the bell woke her up.
They had eaten their dinner before the stranger arrived.
We had completed the picture in the morning so we went to the park in the evening to relax.
6. Past Perfect Continuous (Mişli Geçmiş Zamanda Süreklilik)
Bu fiil zamanı mişli geçmiş zamana benzer ve burada “süreklilik” sözcüğü aradaki farkı anlatmaktadır.
Geçmişte bir anda tamamlanmış olan sürekli eylemleri tanımlamak için bu zamanı kullan. Örneğin, artık sahip olmadığın kötü bir alışkanlık hakkında konuşmak istiyorsan bu fiil zamanını kullanabilirsin.
Bu fiil zamanını oluşturmak için önce “had”, sonra “been” kullanılır ve son olarak da eylem fiilinin sonuna “-ing” soneki eklenir. O kadar da zor değilmiş, öyle değil mi?
Bu kötü alışkanlık örneğini kullanacağız. Eylem fiilimiz “to smoke” olsun.
I had been smoking so many cigarettes my doctor told me I had no choice but to quit.
Aşağıdaki diğer örnekler bu zamanı daha da anlaşılır hale getirecek:
You had been skipping class for over a week before the school called your parents.
They had been drinking on the sly until Max caught them.
Vin had been making a toy cart when her brother returned home.
We had been working overtime for over a month until the manager promised us a pay rise.
7. Future Continuous (Gelecek Zamanda Süreklilik)
Bu fiil zamanı, daha sonraki bir zamanda tamamlanacak sürekli bir eylemi belirtmek için kullanılır. Bu eylem daha başlamamıştır! Ama başlaması beklenmektedir.
Hayattaki planların ya da ileriye dönük projelerin hakkında konuşmak istiyorsan gelecek zamanda süreklilik çekimini kullanırsın.
Bu fiil zamanını yazmak için genellikle “will be” ile başlanır ve eylem fiilinin sonuna “-ing” soneki eklenir.
İşte “to sing” fiili ile bir örnek.
I will be singing at the concert tomorrow evening.
Burada şu anda henüz gerçekleşmemiş sürekli bir eylemden bahsediliyor.
İşte gelecek zamanda süreklilik kipinin nasıl kullanıldığını daha iyi anlamak için bazı örnekler:
He will be studying math when he starts college.
They will be headlining a major music festival next month.
We should leave now. The roads will be getting icy soon.
8. Future Perfect (Gelecek Öncesi Zaman)
Henüz olmamış bir eylemden sanki zaten tamamlanmış gibi bahsetmek için bu zaman kipini kullanırız. Diğer bir deyişle, belirli bir eylem ya da olayın ne zaman sonlanacağını düşünürüz.
Örneğin, birisine bir vaatte bulunurken ya da bir proje için teslim tarihi belirlerken bu zaman kipi kullanılabilir.
Bu zaman kipini oluşturmak için “will” ve bunu takiben “have” kullanılır ve eylem fiilinin geçmiş zaman ortacı eklenir.
İşte okul günlerinden hatırlayabileceğin bir örnek:
Mom, I will have finished my homework before I go to the movies!
Fark ettiysen burada da cümle içerisinde iki olay (ödevini bitirmek ve sinemaya gitmek) meydana gelmektedir ve bunlar arasında gelecek öncesi zaman ilk olarak tamamlanacaktır.
Ve bazı diğer örnekleri:
Let’s meet at noon. I will have submitted my report by then.
He will have eaten his pizza before the rest of the group shows up.
We will have built this house by the time our children are in school.
9. Future Perfect Continuous (Gelecek Öncesi Zamanda Süreklilik)
Son olarak, bu zaman kipini zaten başlamış ve gelecekte belirli bir zamana kadar sürmesi beklenen sürekli bir olaydan bahsetmek için kullanırız. Diğer bir deyişle, bu eylem başka bir eylem meydana gelene kadar ya da başka bir eylemden önce devam edecektir.
Bu zaman kipinde “will have” ve bunu takiben “been” kullanmalı ve sonra da eylem fiiline “-ing” eklemelisin.
Örneğin, şöyle diyebilirim:
By 9:00, I will have been waiting here for two hours.
Bunun cümle, “bekleme” eyleminin hem şimdiki zamanda hem de gelecekte saat 9:00’a kadar devam edeceği anlamına gelmektedir.
Bu örnekler, gelecek öncesi zamanda süreklilik kipinin nasıl kullanıldığı hakkında sana fikir verecek:
By next spring, you will have been living in this town for five years.
We will have been working here for nine months in December.
By the end of this year, they will have been playing as a rock band for over a decade.
İngilizce bileşik zamanlı fiiller hakkında bilgilerini geliştirmenin en iyi yolu, tüm farklı zaman kiplerini kullanarak çeşitli konular hakkında konuşmak ve yazmaktır. Kendin, yaptığın şeyler ya da o gün yaşanan olaylardan bahsettiğin bir günlük tutmayı dene. Ayrıca o hafta olan şeyler ve gelecek planların hakkında konuşurken kendini kayda da alabilirsin. Sadece basit zamanlı fiillerle yetinmekle kalma, yeri geldiğinde bu İngilizce bileşik zamanlı fiilleri kullanmaya çalış.
Ya da bir kitap veya bir makale okuyorsan farklı içeriklerde kullanılan bileşik zamanlı fiilleri gözlemlemeye çalış. Bir çalışma planı oluştur, ortaçlar ve yardımcı fiillerden oluşan bir liste hazırla ve bunları karıştırarak kullan.
Her şeyden önemlisi ise hata yapmaktan korkma ve kendine güven. Bu rehberin yardımıyla İngilizce bileşik zamanlı fiiller artık sana çok doğal gelecek!
Archita Mittra bağımsız bir yazar, bir gazeteci, editör ve eğitimcidir. Yazmakta olduğu blogu okuyabilir veya birlikte çalışma/eğitsel konularda kendisiyle iletişime geçebilirsin.