Whitney Foster and Last updated: Amerikan Aksanı Öğrenmenin 4 Harika Yolu
En sevdiğin oyuncu kim?
Bir filmde Amerikalı bir karakteri canlandırdıklarını ama aktörün aslında Amerikalı olmadığını bildiğin oldu mu? Amerikan aksanını nasıl bu kadar iyi konuşabiliyorlar?
Peki ya sen başkalarını Amerikalı olduğuna ikna edebilir misin?
Bunun bir yolu olmalı.
Amerikan aksanının bölgelere göre farklılıklar gösterdiğini zaten keşfetmiş olabilirsin. Amerika’nın Güneyinde, New York City’de ya da California’da yerel halk her zaman bir şeyleri söylemenin farklı yollarına sahiptir.
“İngilizce öğrenmek zaten yeterince zordu! Şimdi bir de Amerikan aksanlarını mı öğreneceğiz?” diye düşünebilirsin.
Rahatla, bu düşündüğün kadar zor değil!
Dil öğrenimi için kullandığın içerikler ya da televizyon ve sinema filmlerinde zaten Amerikan aksanını duymuş olma ihtimalin çok yüksek. Eğer bir Amerikalı gibi konuşmak istiyorsan endişelenme. Amerikan aksanı ile alıştırma yapmanın ve bu aksanı mükemmel konuşmanın dört basit yolunu göstereceğiz.
Ama öncelikle önemli bir noktaya değinelim:
Download: This blog post is available as a convenient and portable PDF that you can take anywhere. Click here to get a copy. (Download)
Aksan ve Telaffuz Arasındaki Fark
Amerikan aksanlarının özelliklerini keşfetmeye başlamadan önce, aksan ve telaffuzun aynı şeyler olduğunu anlamak önemlidir.
Aksan, dil kurallarının bulunduğun yer ya da sosyal sınıf tarafından belirlenmesiyle meydana gelir. Aksan, bir sözcükteki harfler üzerindeki vurgu farklılıklarını ifade eder.
Telaffuz ise daha ziyade dili konuşmak ile ilgilidir. Telaffuz, sözcüklerin daha iyi anlaşılmaları için onların söylenme şeklidir. Öğretmenin telaffuzunu geliştirmende sana yardımcı olabilir.
Aksan farklılıkları bir dilin yanlış konuşulduğu anlamına gelmez. Bununla birlikte, yanlış telaffuz bir dili hatalı konuştuğun anlamına gelebilir.
Amerikan Aksanı Neden Bu Kadar Eşsiz?
Dünyada İngilizce konuşan 800 milyondan fazla kişi olsa da bunların hepsinin anadili İngilizce değildir. Anlaşılır bir Amerikan aksanı çoğunlukla İngilizce öğrenenlerin öğrenmeye çalıştığı şeydir.
Amerikan aksanı aslında İngiliz aksanından daha eskidir. Günümüzde kullanılan Amerikan aksanı ABD olarak bildiğimiz topraklara gelen ilk yerleşimcilerin konuştuğu özgün dildi.
İngiltere’de 19. yüzyılda elit kesim kendilerini fakirlerden ayırmanın bir yolunu bulmak istedi. Sonunda, geliştirdikleri aksan bu bölgeye yayıldı (insanlar her zaman zenginler gibi olmak istemiştir). Bunun sonucunda ise, günümüzde konuşulan İngiliz aksanı ortaya çıktı ve işte bu nedenle de günümüzde konuşulan Amerikan aksanından bu kadar farklı.
Amerikan aksanını İngiliz aksanından ayıran başlıca özellik, ”r” sesi kullanımıdır. Amerikan aksanı (aşağıda da bahsedildiği üzere bazı istisnalar olsa da) “r” sesi kullanan bir aksandır. Bu da Amerikalıların “hard” (har-d) gibi sözcüklerdeki “r” sesini telaffuz ettikleri anlamına gelir. “r” sesinin telaffuz edilmediği aksanlarda ise “hard” sözcüğü daha ziyade hah-d şeklinde söylenir.
Elbette bunun da bazı istisnaları vardır. Boston, Massachusetts gibi New England bölgesinde yaşayan bazı Amerikalılar “r” sesini telaffuz etmez.
Amerikan aksanının diğer özellikleri arasında şunlar yer alır:
- “Man” ve “cat” gibi sözcüklerde kısa “a” sesi daha yaygındır
- “Lot” (“laht” şeklinde telaffuz edilir) gibi sözcüklerde düz (rahat; gevşek) sesli kullanımı
- Sözcük düşmesi. Amerikan İngilizcesi konuşanlar kısaltılmış cümleler kullanabilirler, yani bazı sözcükleri söylemeksizin onları ima ederler. İngiltere’de ise buna çok daha nadir rastlanır. Örneğin:
Jim: “Are you going to the store on your way home?”
Eve dönerken bakkala uğrayacak mısın?
Jan: “I could. What you need?” (I could go to the store. What do you need?)
Uğrayabilirim. Ne lazım?
Kuzey Amerika’da Bölgesel Farklılıklar
Kuzey Amerika’nın farklı bölgelerinin kendilerine özgü aksanları vardır—Kuzey Amerika’nın her yerinde konuşulan tek bir aksan yoktur. İşte bu yerlerde görebileceğin bazı bölgesel farklar ve bunların özellikleri.
Güney Aksanı
“Southern Drawl” (sözcükleri uzatarak konuşma) ya da “country accent” (kırsal kesim aksanı) olarak da bilinen Güney aksanı genellikle daha kısa sözcüklerle daha ağır bir şekilde konuşulur. Güneyin bu etkileri ülkenin her yanında Amerikan konuşma tarzını etkilemiştir.
Sözcüklerin Güney aksanıyla telaffuzları atasında git (get) ve lemme (let me) örnek gösterilebilir.
Amerikan aksanları arasındaki farkların iyi bir örneği için şuna bir göz at:
Bazı öğrenciler, istediklerini alamadıkları zaman öğretmenleri onlara bir tekerleme söyler. ABD’nin Kuzey bölgelerinde öğretmenler şöyle diyebilir: “You get what you get, so don’t be upset.” (Hakkın neyse onu alırsın, üzülme.) Güneyinde ise çocuklar şöyle bir şey duyar: “You get what you get, so don’t throw a fit” (Hakkın neyse onu alırsın, öfke nöbeti geçirme.) (Burada, ‘fit’ sözcüğü öfke nöbeti anlamına gelmektedir).
Güney Aksanını Nereden Dinleyebilirsin:
- TV shows set in the south like “True Blood”
- Carrie Underwood, LeAnn Rimes ve Tim McGraw gibi Amerikan country western müzik sanatçıları
Orta-Batı Aksanı
Bazen Genel Amerikan aksanı olarak da adlandırılan Orta-Batı aksanı Amerikan eğlence programlarında sıklıkla duyduğumuz aksandır. Amerika’nın her yanında anlaşılır ve konuşulur.
Orta-Batı aksanında yukarıda bahsettiğimiz “r” sesi kullanımı bulunur. Yaygın kullanılan bir Amerikan aksanı olsa da kullanımı o kadar farklılık göstermektedir ki bunun belirgin özelliklerini tanımlamak oldukça zordur.
Orta-Batı ya da Genel Amerikan Aksanını Nereden Dinleyebilirsin:
- CNN gibi ulusal haber programları
New England Aksanı
New England aksanı aynı zamanda “Boston aksanı” olarak da bilinmektedir. Bu bölgesel aksanda “r” sesi kullanılmayan bir telaffuz hakimdir. Bu aksanı tanımlayan ünlü bir deyiş şöyledir: Pahk yuh cah in hah-vud yahd (Park your car in Harvard Yard-Arabanı Harvard Yard’a park et).
New England Aksanını Nereden Dinleyebilirsin:
- Bu bölgede geçen diziler ya da filmler arasında şunlar yer alır: “Family Guy”
- “Spotlight” ve “Good Will Hunting” gibi Boston’da geçen diziler
New York City Aksanı
Tipik “New York” aksanı ölüyor olabilir, ama yerel halkın bir kısmının bunu kullandıklarını ara sıra duyabilirsin. New York aksanında da “r” sesi kullanılmamaktadır. Ayrıca a gibi seslileri de yuvarlayabilirler. örneğin, “father” sözcüğü “faw-thuh” ve “dog” sözcüğü de “daw-ug” halini alır.
New York Aksanını Nereden Dinleyebilirsin:
- “Gangs of New York” ve “Goodfellas” gibi New York City’de geçen gangster filmleri
- “Friends” dizisindeki Joey karakteri (ilerleyen bölümde bu diziye daha fazla değineceğiz)
Kanada Aksanı
Eğer Kanada’da seyahat ediyorsan Kanadalıların ABD’den farklı bir aksan konuştuklarını bilmelisin. Kanada aksanı daha ziyade Genel Amerikan ya da Orta-Batı aksanına benzemektedir. Kanadalılar ‘r’ sesini konuşmalarında kullansalar da aksanları bazı farklı özellikler göstermektedir.
Kanada aksanı sıklıkla caught-cot birleşimini kullanır, yani caught gibi “au” sesi içeren sözcükler ve kısa “o” sesi içeren cot gibi sözcükler aynı şekilde telaffuz edilmektedir.
Kanada aksanında bazı sözcüklerde ünlü kayması da görülür. Bunun örnekleri arasında “about” yerine “ah-boot” gösterilebilir.
Kanada Aksanını Nereden Dinleyebilirsin:
- CTV gibi Kanadalı haber kanalları.
Amerikan Aksanı Öğrenmenin Harika Yolları
1. Amerikan Aksanı için Video Eğitimleri Kullan
Amerikan aksanına ilgisi olan İngilizce öğrencileri için bu eğitimlere internette birçok kaynaktan erişilebilir. Başlamana yardımcı olacak bazı kaynaklar arasında şunlar yer alır:
Speaking Your Best, Inc.: Speaking Your Best, lisanslı bir konuşma patalogu tarafından hazırlanan ücretsiz online kurstur. Anadiline bağlı olarak sana yardımcı olacak belirli aksan rehberleri bulunmaktadır. Daha genel tavsiyelerin yanı sıra (Amerikan İngilizcesi öğrenenler için yavaş konuşmak neden önemlidir gibi) belirli sesleri tıpkı bir Amerikalı gibi nasıl söyleyeceğini öğreneceksin.
FluentU: bir aksanı doğrudan anadilini konuşanlardan öğrenmekten daha iyi bir şey olamaz. FluentU sana birer dil öğrenme deneyimine dönüştürülmüş, YouTube klipleri, film fragmanları ve daha fazlası gibi özgün Amerikan İngilizcesi videolar sunar.
Bu videoların her birine interaktif altyazılar eklenmiştir ve herhangi sözcüğü çalışmak için bunu kullanabilirsin. Bir sözcüğe tıkla ve onun Amerikan aksanıyla nasıl söylendiğini duy—ayrıca, bu sözcüğün tanımları ve görsel öğrenme araçları da sana sunulur. Bu da sadece aksanını geliştirmekle kalmayacağın ve sözcük bilgini de geliştireceğin anlamına gelir. Bütün bunları da anadilinde İngilizce konuşan kişileri dinlerken yaparsın! En iyisi ise iOS ve Android uygulamaları ile istediğin her zaman çalışabilecek olman.
Let’s Talk: Bu YouTube kanalı iki günde bir yeni bir video yüklemektedir. İngilizce öğrencilerinin nötr bir aksan ile konuşmalarına yardımcı olmaya odaklanırlar. Yükledikleri videolarda aksan öğrenimini eğlenceli hale getiren kullanışlı ipuçları ve eğlenceli bilgiler bulunur. Aksan konusunda yardımcı olmasının yanı sıra sözcük bilgisi ve gramer ipuçları da bulacaksın.
Pronunciation Pro: Pronunciation Pro, bir aksan azaltma uzmanı olan Annie Ruden tarafından yönetilmektedir. Sunduğu aksan azaltma programı ücretsiz değildir ama YouTube üzerinde ücretsiz ve kullanışlı videolar da paylaşmaktadır. Burada, yeni başlayanlar ve ileri seviyedeki dil öğrencileri için telaffuz ipuçlarından oluşan çeşitli oynatma listeleri bulacaksın. Annie Amerikan sesleri ve ritimler hakkında özel dersler sunuyor.
Eğer bu kursla ilgilenirsen, sana daha fazla bilgi içeren videolar da sağlıyor.
Amy Walker’dan “How to Do an American Accent” Dizisi: Amy Walker bir İngilizce öğretmeni olmasa da, bu dizisi oldukça eğlenceli ve İngilizce öğrenenler için kullanışlıdır. Amy Walker bir oyuncu, bu nedenle de öğrettiği yöntemler aktörlerin televizyon ve filmlerde inandırıcı aksanlar konuşmak için kullandıkları yöntemlerle aynı.
Amerikan aksanıyla nasıl konuşulacağı üzerine hazırladığı dizide dersler, egzersizler ve hatta farklı Amerikan aksanlarının gösterimleri yer alıyor.
2. Amerikan Dizileri İzle
Pek çok İngilizce dil öğrencisi kendilerine İngilizce öğrenmekte yardımcı olması için Amerikan dizilerini kullanmıştır. Amerikan dizilerinde bir dizi Amerikan aksanı sıklıkla işitilebilir, ama tipik olarak Orta-Batı veya Genel Amerikan aksanını duyarız.
Aşağıda sıralanmış olan öneriler, popüler olmaları ve gündelik bir dil kullanmaları nedeniyle İngilizce öğrenenler için kullanışlıdır. Bu dizileri DVD’de ya da internet üzerinden bulabilirsin. Bazı bölümlere YouTube üzerinden dahi erişebilirsin.
Burada ise daha fazla öneri bulabilirsin.
“The Simpsons”: The Simpsons, 1989 senesinden beri yayınlanan bir Amerikan klasiğidir. Bölümleri dünyanın her yanında yayınlanıyor ve karakterleri o kadar popüler ki Amerikan kültürüne yeni sözcükler dahi armağan ediyorlar. Tanışacağın her Amerikalı mutlaka “The Simpsons” izlemiştir. Hatta bazı İngilizce öğrenim programları ders içeriği olarak “The Simpsons” kullanmaktadır.
“The Simpsons” izlerken çok sayıda gündem konusu ve kültürel referansla karşılaşacağını hatırlatalım, yani ileri seviyedeki öğrenciler için daha uygun olabilir.
“Friends”: “Friends” ABD’de yayınlanan en popüler sitkomlardan biriydi (ve hala da öyle). Hikaye New York City’de geçiyor ve karakterler farklı özgeçmişlere ve konuşma tarzlarına sahip. Programdaki konulardan pek çoğu sana tanıdık gelecektir.
Amerikalıların nasıl konuştuklarını ve birbirlerine nasıl tepki verdiklerini görmek için bölümleri tekrar tekrar izleyebilirsin.
“Full House”: “Full House” da tüm dünyada izlenmiş olan bir sitkom. Karakterler arasında çocuklardan yetişkinlere farklı nesiller bulunur. Bölümlerde işlenen konuların çoğu ailenin tamamına hitap eder. Full House, bazılarının izleyerek İngilizce öğrendiği popüler bir dizi!
“Friends” ve “Full House” gibi komediler, kısa olmaları ve hikayelerine gündelik problemleri dahil etmeleri nedeniyle İngilizce öğrenenler için idealdir. Bu dizilerde aynı zamanda ilk başta diyaloğu kaçırmış olsan da neler olup bittiğini anlamana yardımcı olan fiziksel mizaha da bolca yer verilir.
3. Amerikan Haber Programlarını İzle
Amerikan haber programları Amerikan aksanını duymanda sana yardımcı olur. En iyi deneyim için aşağıda listelenmiş olanlar gibi ulusal haber programlarından birini dene. Ulusal haber sunucuları genellikle Genel Amerikan aksanına sahiptir.
Ülkenin Güneyi ve Batısı gibi ağır bir yerel aksana sahip bir bölgeye seyahat edeceksen bu bölgelerdeki yerel haber kanallarının videolarını arat. Bazı yerel aksanları dinleme fırsatı bulabilirsin.
4. Bir Aksan Öğretmeninden Yardım Al
Sana istediğin telaffuz ihtiyaçları doğrultusunda yardım edebilecek olmaları nedeniyle özel öğretmenler en iyi seçenektir. Takip eden öğretmen ya da dil hizmetleri, dil öğrencilerinin Amerikan aksanını öğretmeye odaklanmaktadır.
American Accent Course: The American Accent Course senin için ne zaman uygunsa erişebileceğin bir online programdır. Dinleme egzersizlerinin yanı sıra ritim ve telaffuz dersleri de alacaksın. İlerleyişini testlerle takip edebileceksin ve zorlandığın yerlerde yardımcı olmak ve yorum yapmak için gerçek zamanlı öğretmenler de bulacaksın.
Cambly: Cambly, internet üzerinde ya da mobil cihazında kullanabileceğin bir kurs. Bu kursun sana uygun olup olmadığını görebilmen için sana ücretsiz deneme süresi sunuyor. Cambly, gerçek zamanlı yorumlar alabilmen için İngilizceni anadili İngilizce olan bir kişiyle çalışmana imkan tanıyor.
Rachel’s English: Rachel, öğrencilerinin Amerikan aksanını öğrenmelerine yardımcı olan bir İngilizce öğretmeni. Bol miktarda ücretli içerik sunmakla birlikte sitesinde öğrenmeye başlamana yardımcı olacak 400’ün üzerinde ücretsiz video da bulunuyor.
Amerikan aksanını öğrenmenin en iyi yolu dinlemek ve alıştırma yapmaktır. Kendi sesini kaydet ve Amerikan eğlence programlarında duyduğun anadil seviyesindeki konuşmacılarla karşılaştır. Amerikalı arkadaşların veya öğretmenlerinle sohbet et.
Ama bunu zorla yapmamaya da özen göster. Anadili İngilizce olanlar bunu anlayacaktır. Hatta bazıları onlarla dalga geçtiğini dahi düşünebilir. Aksanını doğal yollarla edinmeye çalış.
Alıştırma yapmaya devam et ve kısa sürede anadilin gibi Amerikan aksanı ile konuşmaya başlayacaksın.